روش جدید محاسبه ریتینگ

این روش محاسبه برای مسابقاتی که پس از اول جولای 2014 به فیده ارسال می‌شوند، خواهد بود.

0.توضیحات اولیه

یک بازی که روی صفحه شطرنج انجام می‌گیرد در صورتی محاسبه ریتینگ روی آن انجام می‌پذیرد که از قبل در فیده رجیستر شده باشد و دارای شرایط زیر باشد:

0.1   قوانینی که از آن در ادامه صحبت خواهد شد فقط در صورت دخالت شورایی منصوب فیده، تغییر خواهند کرد. اگر چنین تغییراتی صورت بگیرند، از یک جولای سال آینده اعمال خواهند شد. قانون‌های جدید برای مسابقاتی خواهند بود که در تارخ یک جولای همان سال یا پس از آن آغاز شوند.

0.2   مسابقات ریتد باید از قبل به توسط فدراسیونی که مسئول قرعه کشی و نتایج مسابقه است، رجیستر شوند. مسابقه و برنامه‌ی آن باید حداقل از یک هفته قبل از آغاز مسابقه توسط برگزارکننده به فیده اعلام شود. فیده این حق را دارد که رجیستر کردن یک مسابقه را نپذیرد. همچنین فیده می‌تواند با تصمیم رئیس شورایی که قبلا از آن یاد شد، مسابقاتی که کمتر از یک هفته قبل از آغاز مسابقه رجیستر شده‌اند را به عنوان مسابقه‌ی ریتد بپذیرد. مسابقاتی که برای اعطای نورم به بازیکنان انجام می‌گیرند باید حداقل 30 روز پیش از آغاز در فیده رجیستر شوند.

0.3   تمامی داوران مسابقه باید مورد تعیید فیده باشند و در غیر این صورت، مسابقه ریتد نخواهد بود.

0.4   رویدادهای قاره‌ای و جهانی همگی ریتد هستند و برگزار کننده مسابقه در قبال نتایج مسابقات مسئول خواهد بود.

0.5   فیده این حق را دارد که حتی با وجود این که از قبل رجیستر شده، به عنوان مسابقه‌ی ریتد نپذیرد. برگزارکننده‌ی مسابقه تا حداکثر یک هفته پس از اعلام این تصمیم، حق اعتراض دارد.

1.ریتینگ در بازی

1.1   برای این که مسابقه ریتد باشد، تمامی بازیکنان باید حداقل زمان را داشته باشند. این حداقل زمان با توجه به بالاترین ریتینگ‌دار جدول تعیین می‌شود. تعداد حرکات یک بازی هم به طور متوسط 60 حرکت در نظر گرفته می‌شود.
هنگامی که یک بازیکن با ریتینگ بالای 2200 در جدول حضور داشته باشد، تمامی بازیکنان باید حداقل 120 دقیقه برای یک بازی زمان داشته باشند.
هنگامی که یک بازیکن با ریتینگ بالای 1600 در جدول حضور داشته باشد، تمامی بازیکنان باید حداقل 90 دقیقه برای یک بازی زمان داشته باشند.
اگر ریتینگ تمامی بازیکنان شرکت‌کننده در مسابقه زیر 1600 باشد، تمامی بازیکنان باید حداقل 60 دقیقه برای یک بازی زمان داشته باشند.

1.2   مسابقاتی که شرایط زمانی بالا را نداشته باشند، از لیست مسابقات ریتد فیده حذف خواهند شد.

1.3   برای مسابقاتی که کنترل زمان در زمان مسابقه وجود دارد، کنترل زمان باید در حرکت 40 رخ بدهد.

 بقیه در ادامه متن

2.قوانین مسابقات ریتد

2.1   بازی‌ها باید طبق قوانین فیده انجام گیرند.

3.زمان بازی‌ها در یک روز

3.1   بیشتر از 12 ساعت بازی نباید در یک روز انجام گیرد. این محاسبه برای بازی‌هایی است که حداکثر 60 حرکت در آن انجام می‌گیرد، ولی بازی‌هایی که در آن‌ها زمان به ازای هر حرکت اضافه می‌شود ممکن است بیشتر طول بکشند.

4.طول مدت یک مسابقه

4.1   یک مسابقه نباید بیش از 90 روز طول بکشد، به استثنای این موارد:

   4.11   تنها لیگ‌هایی برای محاسبه‌ی ریتینگ به فیده ارسال می‌شوند که بیشتر از 90 روز طول بکشند.

   4.12   فیده می‌تواند مسابقاتی که بالای 90 روز طول بکشد را نیز در لیست خود بپذیرد.

   4.13   این گونه مسابقاتی که بیشتر از 90 روز طول می‌کشند، باید لیست ریتینگ آن‌ها هر ماه به فیده ارسال شود (حتی در دورهای میانی مسابقه).

5.بازی‌هایی که بازی نشده‌اند

5.1   اگر این گونه موارد به خاطر حاضر نشدن سر میز یا هر دلیل دیگری پیش بیاید، ریتینگ در آن‌ها محاسبه نخواهد شد. ریتینگ در صورتی برای یک بازی محاسبه خواهد شد که دو بازیکن حداقل هرکدام یک حرکت انجام دهند.

6.ساختار مسابقات

6.1   اگر یک بازیکن بدون ریتینگ در اولین مسابقه‌ای که می‌رود صفر امتیاز کسب کند، امتیاز او و امتیاز حریفانش در برابر او محاسبه نخواهد شد ولی اگر همین بازیکن، بازی‌های ریتدی قبل از آن مسابقه انجام داده باشد، بازی‌های او در ریتینگی که خواهد گرفت، تاثیر‌گذار خواهد بود.

6.2   در یک مسابقه‌ی دوره‌ای، حداقل یک سوم بازیکنان باید دارای ریتینگ باشند. درباره‌ی این گونه مسابقات، نکاتی را باید مد نظر داشت:

   6.21   اگر در یک مسابقه‌ی دوره‌ای کمتر از 10 نفر حضور داشته باشند، حداقل 4 نفر از آن‌ها باید دارای ریتینگ باشند.

   6.22   در یک مسابقه‌ی دوره‌ای رفت و برگشتی که حتی یک بازیکن بدون ریتینگ وجود داشته باشد، باید حداقل 6 بازیکن حضور داشته باشند که 4 تای آن‌ها، ریتینگ‌دار باشند.

   6.23   مسابقات قهرمانی کشور‌ها که به صورت دوره‌ای برگزار می‌شود، در صورتی ریتد خواهد بود که حداقل 3 نفر (یا در صورتی که قهرمانی زنان کشورها باشد، دو نفر) از بازیکنان قبل از شروع مسابقه دارای ریتینگ بوده باشند.

6.3 در مسابقات سوییسی و تیمی:

   6.31   برای این که یک مسابقه در ریتینگ گرفتن یک بازیکن بدون ریتینگ اثر بگذارد، او باید حداقل نیم امتیاز در آن مسابقه بیاورد.

   6.32   برای بازیکنان ریتینگ‌دار، فقط بازی‌های در برابر حریفان ریتینگ‌دار در ریتینگ آن‌ها تاثیر‌گذار خواهد بود.

6.4   در صورتی که در یک مسابقه‌ی دوره‌ای، بازی‌ها در یک ماه به پایان نرسند، همانند یک مسابقه‌ی سوییسی نتایج بازی‌ها سر ماه میلادی به فیده ارسال خواهد شد.

6.5   هنگامی که در یک رویارویی دو نفره که تعداد بازی‌ها از قبل برنامه‌ریزی شده، یک بازیکن قبل از اتمام رویارویی به پیروزی برسد، بازی‌های بعدی رویارویی ریتد نخواهند بود.

6.6   در بازی‌هابی که یکی از طرفین بدون ریتینگ باشند، محاسبه‌ی ریتینگ صورت نخواهد پذیرفت.

7.لیست رسمی ریتینگ فیده

7.1   در روز اول هر ماه میلادی، شورای محاسبه‌ی ریتینگ فیده لیستی را تهیه می‌کند که تغییرات ریتینگ بازیکنان در طول دوره‌ی گذشته را با لیست‌های قبلی مربوط به آن‌ها تلفیق می‌کند. این کار به وسیله‌ی فرمول محاسبه‌ی ریتینگ انجام خواهد شد.

   7.11   هر دوره شامل لیستی است که ان نیز شامل مسابقاتی ریتدی است که در آن انجام شده است.

   7.12   در آی‌دی فیده هر بازیکنی که دارای حداقل ریتینگ 1000 باشد، این اطلاعات ذخیره می‌شود: عنوان بازیکن، کشور، ریتینگ، شماره آی‌دی فیده، تعداد بازی‌هایی که در طول دوره‌ی گذشته انجام داده، تاریخ تولد، جنسیت و ضریب تغییرات ریتینگ بازیکن.

   7.13   روز تمام شدن یک مسابقه باید حداقل 3 روز پیش از آغاز دوره‌ی بعدی باشد تا نغییرات ریتینگ به وجود آمده در آن دوره حساب شود; یعنی مسابقاتی که3 روز قبل از اتمام همان دوره یا قبل از آن تمام شوند، شرایط حساب شدن در همان دوره را دارند. مسابقات رسمی فیده حتی اگر روز قبل از اتمام دوره هم به پایان برسند، می‌توانند در لیست همان دوره حساب شوند.

   7.14   یک بازیکن جدید در صورتی ریتینگ می‌گیرد که:

   7.14a   اگر نتایج او طبق قانون 6.3 به دست آمده باشد،او باید حداقل با 5 نفر بازی کرده باشد.

   7.14b   اگر نتایج او طبق قانون 6.4 به دست آمده باشد،او باید حداقل با 5 ریتینگ‌دار بازی کرده باشد.

   7.14c   این 5 بازی نباید حتما در یک مسابقه انجام بگیرند. این بازی‌‌ها می‌توانند در دوره‌های مختلف که مجموعا فاصله بین اولین و آخرینشان بیش از 26 ماه نباشد، انجام بگیرند.

   7.14d   ریتینگ یک بازیکن باید حداقل 1000 باشد.

   7.14e   ریتینگ بازیکنان جدید با توجه به کل نتایج او در بازی‌هایش با حریفان ریتینگ‌دار محاسبه می‌شود (ریتینگ قبل از 5 بازی با بازیکنان ریتینگ‌دار، منتشر نمی‌شود) به گونه‌ای که او انگار تمام آن بازی‌ها را در یک مسابقه انجام داده است.

7.2   بازیکنانی که در لیست ریتینگ فیده قرار نخواهند داشت:

   7.21   بازیکنانی که ریتینگشان به زیر 1000 نزول کند، از لیست ریتینگ فیده خارج خواهند شد. از آن پس، این دسته از بازیکنان بی‌ریتینگ قلمداد می‌شوند و قوانین محاسبه ریتینگ مربوط به بازیکنان بی‌ریتینگ روی آن‌ها اعمال خواهد شد.

   7.22   لیست بازیکنان عنوان‌داری که هنوز ریتینگ ندارند، در یک لیست جدا ولی همزمان با لیست ریتینگ فیده منتشر خواهد شد.

   7.23   بازیکنان غیرفعال هرگز ریتینگشان را از دست نخواهند داد ولی به طور موقت از لیست ریتینگ فیده خارج می‌شوند.

   7.23a   یک بازیکن غیرفعال به بازیکنی گفته می‌شود که به مدت حداقل یک سال در مسابقات فیده شرکت نکند.

   7.23b   چنین بازیکنی در صورتی دوباره فعال قلمداد می‌شود که حداقل یک بازی ریتد از او در یک دوره به فیده ارسال شود. او در این صورت در دوره‌ی بعدی، به لیست برمی‌گردد.

8.1a   جدول برگردان اعداد اعشاری بین 0 تا یک (p) به میزان اختلاف ریتینگ دو بازیکن (dp).

جدول را در این جا مشاهده نمایید

8.1b   جدول برگردان اختلاف ریتینگ (D) به شانس برد هر بازیکن (PD) که شانس بازیکن قویتر با H و شانس بازیکن ضعیفتر با L نمایش داده شده است.

جدول را در این جا مشاهده نمایید

8.2 فرمول محاسبه‌ی ریتینگ (Ru) برای بازیکنان بی‌ریتینگ:

   8.21   اگر یک بازیکن بی‌ریتینگ در اولین مسابقه‌ی ریتدی که می‌رود صفر امتیاز کسب کند، آن مسابقه در ریتینگ او محاسبه نخواهد شد.

ابتدا باید ریتینگ میانگین حریفان او در مسابقه (Rc) را تعیین کرد.

الف) در یک مسابقه‌ی سوییسی یا تیمی، این ریتینگ میانگین به سادگی با میانگین گرفتن از ریتینگ حریفانی از او که ریتینگ‌دار بوده‌اند، محاسبه می‌گردد.

ب) در مسابقات دوره‌ای، نتایج بازیکن هم در برابر حریفان بی‌ریتینگ و هم در برابر حریفان ریتینگ‌دار مد نظر قرار می‌گیرد. در این حالت، برای بازیکنان بی‌ریتینگ، میانگین ریتینگ حریفانش (Rc) برابر با میانگین ریتینگ مسابقه(Ra) خواهد بود. در این صورت، روش محاسبه‌ی ریتینگ به صورت ذیل خواهد بود:
1-   محاسبه‌ی میانگین ریتینگ بازیکنان ریتینگ‌دار در جدول (Rar).
2-   محاسبه‌ی p برای هر یک از بازیکنان دارای ریتینگ در جدول در برابر هر یک از حریفانشان، و آن گاه محاسبه‌ی dp برای هر یک از بازیکنان ریتینگ‌دار. آن‌گاه میانگین این اعداد dp را حساب می‌کنیم (dpa).
3-   در این فرمول، n همان تعداد بازیکنان است:
Ra = Rar - dpa x n/(n+1)

   8.22   اگر این بازیکن 50% امتیاز را بیاورد، در آن صورت Ru = Ra می‌شود.

   8.23   اگر امتیاز او بیش از 50% شود، آن گاه Ru = Ra + 20 به ازای هر نیم امتیازی که این بازیکن بیشتراز50% بیاورد.

   8.24   اگر امتیاز یک بازیکن بی‌ریتینگ کمتر از 50% امتیازات را در یک مسابقه‌ی سوییسی یا تیمی شود، فرمول به این صورت در می‌آید: Ru = Rc + dp

   8.25   اگر امتیاز او در یک مسابقه‌ی دوره‌ای کمتر از 50% شود، فرمول به این صورت خواهد بود: Ru = Ra + dp x n/(n+1)

8.3   ریتینگی که یک بازیکن بی‌‌ریتینگ به دست می‌آورد به نحوی است که گویی آن بازیکن تمام بازی‌هایی که با حریفان ریتینگ‌دار برای گرفتن ریتینگ انجام داده است، در یک مسابقه انجام داده است. در نتیجه، کف ریتینگ یک بازیکن با توجه به نتایج کلی وی در برابر حریفانش در نظر گرفته می‌شود. ریتینگ همواره به نزدیکترین عدد صحیح گرد می‌شود.

8.4   اگر بازیکنی قبل از این که مسابقه‌ای وارد لیست ریتینگ فیده شود و او هم در آن مسابقه شرکت کرده باشد، صاحب ریتینگ شود، او برای بازی‌های خودش ریتینگدار محسوب می‌گردد و بازی‌هایی که با حریفانش کرده است در ریتینگش تاثیر خواهد داشت، ولی برای حریفانی از او که ریتینگ‌دار هستند، او همچنان یک بازیکن بی‌ریتینگ محسوب می‌شود و در ریتینگ آن‌ها هیچ تاثیری نخواهد داشت.

8.5   محاسبه‌ی میزان تغییرات ریتینگ برای یک بازیکن ریتینگ‌دار:

   8.51   برای هر بازی بین دو حریف ریتینگ‌دار، اختلاف ریتینگ بین دو بازیکن (D) را در نظر بگیرید.

   8.52   اگر یک بازیکن بی‌ریتینگ باشد، ریتینگی که او در انتهای مسابقه می‌گیرد در تغییرات ریتینگ حریفان ریتینگ‌دارش محاسبه می‌شود. البته این بند فقط مربوط به مسابقات دوره‌ای است و در انواع دیگر مسابقات، بازی‌هایی که در برابر حریفان بی‌ریتینگ انجام می‌گیرد ریتد نخواهد بود.

   8.53   ریتینگ‌های کوتاه مدتی که در بازیکنان بی‌ریتینگ در بعضی مسابقات می‌گیرند، در مسابقات دیگر به حساب نمی‌آیند.

   8.54   اگر در یک بازی اختلاف ریتینگ دو بازیکن بیش از 400 باشد، هنگام محاسبه‌ی تغییرات ریتینگ 400 حساب می‌شود.

   8.55   1- با توجه به جدول 8.1b، PD را برای بازیکنان بیابید.
             2- هر بازیکن می‌تواند 0، 0.5 یا 1 امتیاز در یک بازی بیاورد: PD – امتیاز = ΔR
             3- تغییرات ریتینگ در یک مسابقه = ΣΔR x K

   8.56   K، ضریب تغییرات یک بازیکن است.
K = 40 برای کسانی است که تازه به لیست ریتینگ فیده اضافه شده‌اند و تا زمانی خواهد بود که این بازیکن، حداقل 30 بازی ریتد در سابقه‌اش داشته باشد.
K = 20 برای زمانی است که ریتینگ یک بازیکن هیچ گاه از 2400 بالاتر نرفته باشد.
K = 10 در صورتی خواهد بود که ریتینگ یک بازیکن حداقل در یک دوره، بالای 2400 برود. در آن صورت ضریب تغییرات او همواره 10 خواهد بود.
40 = K همچنین در صورتی خواهد بود که یک بازیکن زیر 18 سال باشد و همچنین، ریتینگ او زیر 2300 باشد.

   8.57   تغییرات ریتینگ همواره به نزدیکترین عدد صحیح گرد خواهد شد. 0.5 همواره به بالا گرد می‌شود (بدون توجه به این که مثبت یا منفی است)

   8.58   برای محاسبه‌ی ریتینگ در مسابقات دوره‌ای:
هنگامی که بازیکن بی‌ریتینگی در مسابقه وجود داشته باشد، او در یک پروسه‌ی دوری در پایان مسابقه ریتینگ می‌گیرد و سپس ریتینگی که او می‌گیرد، در تغییرات ریتینگ بازیکنان ریتینگ‌دار تاثیر خواهد داشت، سپس ΔR هر یک از بازیکنان ریتینگ‌دار حاضر در جدول با توجه به Ru جدیدی که آن بازیکن بی‌ریتینگ گرفته، محاسبه خواهد شد.

9.روش گزارش دادن مسابقات به فیده

9.1   سرداور مسابقه‌ای که در فیده از قبل رجیستر شده است، موظف است که ظرف 7 روز از پایان مسابقه، گزارش آن (فایل TRF) را به مسئول ارسال ریتینگ فدراسیون کشوری که مسابقه در آن انجام شده، بدهد. این مسئول هم باید حداکثر ظرف 30 روز از زمانی که گزارش را دریافت کرده است، آن را به لیست ریتینگ فیده ارسال نماید.

9.2   تمامی مسابقات بین‌المللی ریتد خواهند بود، مگر این که در دعوت بازیکنان خارجی، به وضوح ذکر شده باشد که مسابقه ریتد نیست. همچنین، سردارور مسابقات باید ریتد نبودن مسابقات بین‌المللی را پیش از آغاز مسابقه به بازیکنان اعلام کند.

9.3   فدراسیون هر کشور موظف است که مسئولی را برای هماهنگی با فیده در رابطه با هر گونه مسائلی که به ریتینگ مربوط می‌شود، تعیین کند. نام وی و جزئیات او باید به فیده اعلام شود.

10.زیر نظر داشتن کارکرد سیستم ریتینگ فیده

10.1   یکی از کار‌های شورای فیده، سیاست‌گذاری فدراسیون جهانی برای دادن ریتینگ و عنوان به بازیکنان است. کارکرد سیستم ریتینگ فیده باید به گونه‌ای باشد که با آن بتوان به صورت علمی، قدرت بازیکنان را اندازه‌گیری و با یکدیگر مقایسه کرد. به این روش، شورای فیده می‌تواند مطمئن باشد که عنوان‌های برابری که اعطا می‌کند، به بازیکنانی با قدرت تقریبا برابر اعطا خواهد شد.  در نتیجه، سیستم ریتینگ فیده باید هم به صورت علمی طراحی شده باشد و هم باعث تعیین اهداف کوتاه‌ مدت و بلند مدت شود.

10.2   سیستم ریتینگ فیده به گونه‌ای طراحی شده است که سقف ریتینگی وجود ندارد. در نتیجه، فقط اختلاف ریتینگ باعث تغییرات واقعی در بحث احتمالات می‌شود. در نتیجه اگر در سیستم ریتینگ فیده تغییری ایجاد شود، ریتینگ بازیکنان میتواند با آن هماهنگ شود و ریتینگ دوباره طبق قدرت واقعی بازیکن می‌شود. این یکی از اهداف سیستم ریتینگ فیده است که مطمئن  باشد یک ریتینگ ثابت، همواره تقریا یک بازه‌ای از قدرت بازیکن را نشان میدهد.

10.3   یکی از وظایف مدیر سیستم ریتینگ فیده، این است که متوجه هر گونه مشکلی در سیستم ریتینگ فیده شود و برای رفع آن بکوشد.

11.پیش‌نیاز‌های مدیر سیستم ریتینگ فیده

11.1   مسلط بودن به تئوری بحث احتمالات و داشتن رفتاری مناسب با دیگران.

11.2   دارا بودن توانایی برگزاری نظرخواهی‌هایی که نتایجی همانند آن چه در 12.3 گفته شده، به دست آید. او باید بتواند نتایج نظر‌خواهی را به اعداد و ارقام ریاضی برگردانده و به فیده گزارش دهد.

11.3 این توانایی را داشته باشد که به هر فدراسیون عضو فیده‌ای، برای راه‌اندازی یک سیستم ریتینگ ملی کمک کند.

11.4   باید حداقل به اندازه‌ی یک داور بین‌المللی، در قضاوت‌هایش بی‌طرفی را رعایت کند.

12.چند نکته درباره‌ی سیستم ریتینگ

12.1   جدول‌های 8.1a و 8.1bرا می‌توان به صورت تقریبی در این فرمول خلاصه کرد:
 P = 1/(1 + 10 – D/400)
با این وجود، از جدول‌های نشان داده شده به همان شکلی که گفته شد، استفاده می‌گردد.

12.2   جداول 8.1a/b دقیقا به همان شکلی که نشان داده شده‌اند، استفاده می‌گردند. هیچ عامل سومی هم وجود ندارد که با کار آن‌ها در تضاد باشد.

12.3   K به عنوان یک ثابت همواره در سیستم ریتینگ فیده نفوذ دارد. هنگامی که K = 10، ریتینگ در تقریبا 70 بازی تغییر می‌کند. اگر K = 20، این مقدار به 35 بازی کاهش می‌یابد و اگر K = 40، این مقدار برابر با 18 بازی خواهد بود.

12.4   سیستم به گونه‌ای طراحی شده است که بازیکنان بتوانند به سادگی ریتینگ بگیرند.

13.اضافه شدن به لیست ریتینگ فیده

13.1   برای اضافه شدن به لیست ریتینگ فیده، بازیکن باید در فدراسیون یک کشور که عضو فیده باشد، ثبت نام کرده باشد. این فدراسیون نباید به صورت موقت یا دائم از عضویت فیده محروم شده باشد.

13.2   این مسئولیت فدراسیون‌های ملی است که به فیده اعلام کند که بازیکنی در لیست ریتینگ نباید حضور داشته باشد.

13.3   هر بازیکنی که به هر دلیلی نمی‌تواند در فدراسیون ملی یک کشور عضو شود، می‌تواند از فیده در این باره کمک بخواهد و ممکن است که فیده برای او، استثنایی قائل شود.

 منبع:دنیای شطرنج