جدیدترین DVD کاسپارف (ژانویه 2013، دی 1391) حلقهی اول از یک مجموعهی سه گانه است. حلقهی اول که شامل سالهای 1973 تا 1985 (1351 تا 1363 خورشیدی) میشود داستان فعالیتهای شطرنجی کاسپارف را از بازیهای اولیه تا رسیدن به نورم استادی و استاد بزرگی و فتح نخستین تورنمنتها و نامزدی قهرمانی جهان، روایت میکند. کاسپارف این DVD را با این جملات° شروع میکند: « بعد از سالیان سال که در مورد سایرین کتابهایی نوشتم، "پیشینیان بزرگ من" و غیره، حالا به نقطهای رسیدهام که میتوانم به عنوان نویسنده، وقتام را صرف تشریح بازیهای خودم کنم. من برنامه داشتم که سه جلد کتاب از بهترین بازیهایام بنویسم و همه را به همان سبکای تحلیل کنم که قبلاً تمام بازیهایم با آناتولی کارپف را تحلیل کرده بودم. فعالیتهای شطرنجیام را به سه دوره تقسیم کردم. » کاسپارف وقتای این مطالب را میگوید جلد اول از کتاب خود را هم در دست دارد: « بنابراین جلد اول، یا قسمت اول، از کتاب "کاسپارف در مورد کاسپارف" (Kasparov on Kasparov) از سال 1973 شروع میشود و در سال 1985 خاتمه مییابد. در حقیقت، این تصویر اینجا نباید شما را گمراه کند. » کاسپارف به عکس یکای از قهرمانان روی جلد کتاباش اشاره میکند که کارپف یا احتمالاً آناند است: « چون این موضوع در این کتاب نیامده است ». کاسپارف به زبان انگلیسی با لهجهی شیرین روسی (!) ادامه میدهد: « این جلد اولین مسابقهی دو جانبه با کارپف را هم شامل میشود. ولی رویارویی دوم را که عنوان قهرمانی جهان را نصیب من نمود در جلد دوم گنجاندهام. جلد دوم شامل 1985 تا 1993 [1363 تا 1371 خورشیدی] است که شامل لینارس، یعنی جایی که من و نایجل [شورت] فیده را ترک کردیم، میشود. جلد سوم هم تا سال 2005 [1383 خورشیدی] را در بر میگیرد که من آخرین بازیام را در لینارس انجام دادم. » پس به طور کلی، ویدیوهای این DVD ها آموزشی نیستند، اما در عمل، ارزش آموزشی بالایی دارند. کاسپارف با عینک و کتاب دقیقاً آدم را یاد کلاسهای آکادمیک میاندازد! و در لا به لای روایت سرگذشت شطرنجیاش، در حین تفسیر بازیها، نکات بسیار مهمای را در مورد هر سه مرحلهی بازی و حتی مطالب پیشرفته تری مثل روانشناسی شطرنج را مطرح میکند که ارزش چند بار دیدن و یادداشت کردن را دارند. کمی جلوتر او میگوید: « فقط بازیهای برندهام را انتخاب نکردم. در واقع از روش فیشر در کتاب "60 بازی به یاد ماندنی من" پیروی کردم که بعضی باختهایاش را هم ذکر کرده بود. من هم معتقدم وقتای در مورد شطرنج و زندگیات صحبت میکنی نباید فقط خود را منحصر به بازیهای برنده کنی، بلکه باید بازیهایی را یاد کنی که اوضاع را متحول کردند. »
طبیعتاً این سؤال° پیش میآید که کتاب° بهتر است یا DVD؟ کدام را تهیه کنیم؟ برای پاسخ دادن به این سؤال باید از چند منظر صحبت کنیم. نخست اینکه اکثر مردم مثلاً به جای خواندن یک رمان یا کتاب تاریخی که ممکن است چند هفته طول بکشد ترجیح میدهند در عرض دو سه ساعت فیلماش را ببینند. مگر اینکه بخواهند به طور تخصصی در زمینهی ادبیات یا تاریخ، مطالعه کنند که تازه در آن صورت هم دیدن فیلمهای مربوطه خالی از لطف نیست. از طرف دیگر، در این مورد خاص، خود کتاب° شامل تفسیرهای مفصل است که به کمک کامپیوتر هم تکمیل و تصحیح شدهاند که کاسپارف در ویدیوها وقت ندارد همهی شاخههای تفسیر را نشان بدهد. تعداد بازیهای کتاب 100 تا است که 74 بازی در DVD آمدهاند. مدت کلی پخش ویدیوها کمای کمتر از 6 ساعت است، در حالای که مطالعهی دقیق کتاب، قاعدتاً حدود سه ماه طول میکشد. این نکته را هم باید در نظر گرفت که دیدن ویدیوها ماندگاری و اثر بیشتری روی ذهن دارد. به همان دلیل که در مورد خیلی مسائل علمی و ورزشی و فلسفی و غیره کتابهای خوبای وجود دارد اما شما باز هم ترجیح میدهید که در کلاساش شرکت کنید و مطلب را از زبان استاد و مدرس بشنوید و دوباره ازش جزوه بنویسید (!) احتمالاً این DVD ها را هم فوق العاده مفید خواهید یافت. کاسپارف منظورش را به زبان انگلیسی خیلی واضح و روشن بیان میکند و مثل همیشه پویا و با انرژی مطلب را میرساند. یک بار آناند در مورد کاسپارف گفته بود که در حین مسابقه میتوان خیلی چیزها را از چهرهی کاسپارف خواند. اینجا هم همین طور است. مثلاً در جاهایی که کاسپارف حرکت درخشانای کرده است شعف واضحای را در چهرهاش میتوان دید و در جاهایی که اتفاق تلخای افتاده است حتی بعد از این همه سال، هنوز متأثر میشود (بعد از مثلاً 30 سال!). یک جا کاسپارف توضیح میدهد که حریفاش خیال کرده کار° تمام است و برنده شده و قصد ترک کردن میز را داشته ولی با حرکت بعدی کاسپارف سر جایاش میخکوب میشود! کاسپارف در حین بیان این خاطره خودش روی صندلی، نیم خیز میشود و میخکوب شدن حریف در حرکت بعدی را هم نشان میدهد. مسلماً این حالات بصری را که اثر بسیار ماندگاری روی ذهن دارند در حین مطالعهی کتاب نمیتوان یافت. به تعبیری این ویدیوها مفهومای بیش از خود کتاب را در بردارند. این هم خودش نکتهی جالبای است که شما در هر شغل و رشتهای که هستید، سعی کنید مطالبتان را در چند قالب مختلف و از چند رسانهی متفاوت، منتشر کنید تا حداکثر مخاطبان را پوشش بدهد.
یک نکتهی کلی در مورد DVD های چسبیس این است که روی همهشان حداقل مشخصات کامپیوتر مورد نیاز، قید شده است. این حداقل نیازمندیها اکثراً خیلی ساده هستند. یعنی تصورش سخت است که سیستم پایینتری هم وجود داشته باشد! همین که شما توانسته باشید روی کامپیوترتان ویندوز 2000 به بعد را نصب کنید و DVD مثلاً یک فیلم را ببینید به این معنی است که میتوانید DVD های چسبیس را هم ببینید.
منبع:www.shatrandj.com